Madasha Horumarinta Internet-ka Soomaaliya 2025

 Madasha Horumarinta Internet-ka Soomaaliya 2025

Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya, Mudane Hamza Abdi Barre, ayaa si rasmi ah u furay Madasha Horumarinta Internet-ka Soomaaliya 2025 (SIGF 2025) oo ka dhacday Muqdisho, taasoo calaamad u ah daabacaadda saddexaad ee madasha siyaasadda dijitaalka ee dalka. Madashani waxay muujinaysaa sida Soomaaliya ay uga go’an tahay horumarinta kaabayaasha dijitaalka, fududeynta helitaanka internet-ka, iyo dhiirrigelinta hal-abuurka ku dhisan adeegyada dowliga ah ee tiknoolajiyada ku shaqeeya.

Ra’iisul Wasaaraha ayaa hadalkiisa furitaanka ku adkeeyay in internet-ku yahay “laf-dhabarta horumarka qaranka.” Wuxuu tilmaamay in maamul wanaagga internet-ka uu dhiso kalsoonida bulshada, horumariyo hal-abuurka, isla markaana ilaaliyo xuquuqda muwaadiniinta. Madashu waxay dhiirrigelinaysaa qaab wada-shaqeyn badan, iyadoo ururinaysa hay’adaha dowladda, shirkadaha tiknoolajiyada, khubarada dijitaalka, iyo bulshada rayidka si loo sameeyo siyaasado wada-jir ah oo faa’iido u leh dhammaan qeybaha bulshada.

Inkasta oo horumar la sameeyay, helitaanka internet-ka ee Soomaaliya weli waa hooseeyaa. Sida laga soo xigtay xogta rasmiga ah, 10.9% oo kaliya dadka dalka ku nool (qiyaastii 5.08 milyan qof) ayaa internet isticmaala, iyadoo isku xirnaanta moobilka ay tahay ilaha ugu weyn. Xiriirka internet-ka wuxuu ku badan yahay magaalooyinka, halka miyiga iyo deegaanada fog ay weli la daalaa dhacayaan helitaanka adeeggan.

Tiknoolajiyada cusub sida Starlink satellite internet ayaa la filayaa inay kor u qaaddo isku xirnaanta guud ee dalka. Si kastaba ha ahaatee, qiimaha adeegga ayaa weli caqabad ku ah muwaadiniinta, taasoo muujinaysa baahida loo qabo siyaasado hubinaya helitaan siman oo ammaan ah oo dijitaal ah dhammaan muwaadiniinta.

SIGF 2025 waa madal muhiim u ah isbeddelka dijitaalka ee Soomaaliya. Iyadoo la dhiirrigelinayo wada-shaqeyn, hal-abuur, iyo dejinta siyaasado internet oo wada-jir ah, madashani waxay fureysaa waddada Soomaaliya ku noqon karto mid isku xiran, ammaan ah, isla markaana tiknoolajiyad ahaan awood leh.